GRAFİK ARAYÜZ İLE AĞ AYARLARI

 Network Ayarları

Network Administration Tool aracı aşağıdaki network yapılandırmaları için kullanılabilir.

• Ethernet
• ISDN
• modem
• xDSL
• token ring
• kablosuz aygıtlar

Network Administration Tool aracını kullanmak için root haklarına sahip olmalısınız.
Uygulamayı başlatmak için :

• Main Menu Button (paneldeki) => System Settings => Network,
  ya da
• redhat-config-network komutunu kullanabilirsiniz.

Not: Yukarıdaki komutu görsel arayüzde yazarsanız Network yönetim aracının görsel versiyonu, text ekranda yazarsanız text tabalı versiyonu ekrana gelir.

 Bir Ethernet Bağlantısı oluşturma

Bir Ethernet bağlantısı oluşturmak için aşağıdaki adımları izleyiniz:

1. Devices sekmesini tıkl
2. Araç çubuğundaki New butonunu tıklayınız.
3. Device Type listesinden Ethernet connection seçerekForward tıklayınız.
4. Ethernet card listesinden kartınızı seçiniz.
5. Şekil 12-14 te görülen Configure Network Settings penceresinden DHCP veya static IP address seçeneklerinden birini seçiniz. Gerekli alanları doldurduktan sonra Forward butonunu tıklayınız..
6. Apply butonunu tıklayarak ayarların uygulanmasını sağlayınız
   
   .                                                   Ağ ayarları

Ethernet aygıtınızı yapılandırdıktan sonra listede aşağıdaki gibi görülecektir. 

                                                                 Ethernet aygıtı

Değişikleri kaydetmek için File => Save menüsünü kullanmayı unutmayınız.

Ethernet aygıtı ayarlarını değiştirmek için Edit butonunu kullanabilirsiniz.

Bir aygıt eklendiğinde normalde İnactive(pasif) durumdadır. Etkinleştirmek için Activate butonunu tıklayınız.

Bir Ağ kartına birden çok IP adresi verme

Ethernet kartını yapılandırdıktan sonra Devices sekmesine gelerek New butonuna tıklayınız. Daha önce IP adresi vermiş olduğunuz Ethernet kartını seçiniz. İşlemi tamamladığınızda Apply butonuna tıklayınız. eth0 adlı bir aygıt zaten var olduğundan yeni aygıtın adı eth0:1 olacaktır.

Not: Eğer bir Ethernet kartına birden fazla IP adresi verilecekse tüm adresler STATİK olmalıdır, DHCP ile birden fazla IP adresi verilemez.

Aşağıda bir Ethernet kartına iki adet IP adresi verilmiş olarak görülmektedir.

                                                           İki IP adresi olan Ethernet aygıtı

eth0 Link encap:Ethernet HWaddr 00:A0:CC:60:B7:G4 inet addr:192.168.100.5 Bcast:192.168.100.255 Mask:255.255.255.0 UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1 RX packets:161930 errors:1 dropped:0 overruns:0 frame:0 TX packets:244570 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0 collisions:475 txqueuelen:100 RX bytes:55075551 (52.5 Mb) TX bytes:178108895 (169.8 Mb) Interrupt:10 Base address:0x9000 eth0:1 Link encap:Ethernet HWaddr 00:A0:CC:60:B7:G4 inet addr:192.168.100.42 Bcast:192.168.100.255 Mask:255.255.255.0 UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1 Interrupt:10 Base address:0x9000 lo Link encap:Local Loopback inet addr:127.0.0.1 Mask:255.0.0.0 UP LOOPBACK RUNNING MTU:16436 Metric:1 RX packets:5998 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0 TX packets:5998 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0 collisions:0 txqueuelen:0 RX bytes:1627579 (1.5 Mb) TX bytes:1627579 (1.5 Mb)

DNS sekmesi

DNS sekmesi sistemin FQDN formatında adını, DNS sunucuları ve DNS arama domaini bilgileri girilebilir. 

                                                                      DNS konfigurasyonu

Hosts sekmesi

Hosts sekmesi /etc/hosts dosyasını editlemek için görsel arayüz sunar. file.

/etc/hosts dosyasına yeni bir kayıt girmek için New butonuna tıklayarak gerekli bilgileri giriniz. File => Save menüsünden ayarlarınızı kaydediniz.

DİKKAT: Bu dosyadan localhost kaydını kesinlikle silmeyiniz. Sistemde bir ağ kartı olmasa bile localhost satırı sistemin kendi içinde haberleşmesi için gereklidir.

 

Temel Ağ Komutları

 Netstat Komutu

netstat komutu ağ bağlantıları , yönlendirme tablosu , arayüz istatistikleri gibi ağ ile ilgili temel bilgileri göstermeye yarayan bir programdır. Temel olarak aşağıdaki gibi kullanılır :

netstat [seçenekler]

Hiç bir seçenek verilmediği takdirde netstat programı sistemde kullanımda olan soketler hakkında bilgi verecektir. Bu durumda yapılmış ağ bağlantıları ile ilgili olan bilgiler gözükecektir. 

[root@atlas kurs_ornek]# netstat

Active Internet connections (w/o servers)

Proto Recv-Q Send-Q Local Address Foreign Address State

tcp 0 0 atlas.cc.itu.edu.t:2012 mail.cc.itu.edu.tr:auth ESTABLISHED

tcp 0 0 atlas.cc.itu.edu.t:smtp mail.cc.itu.edu.tr:4021 ESTABLISHED

tcp 0 1 atlas.cc.itu.edu:telnet 160.75.59.68:1292 ESTABLISHED

tcp 0 0 atlas.cc.itu.edu.tr:www 212.29.64.132:6309 ESTABLISHED

tcp 0 0 atlas.cc.itu.edu.t:pop3 bio3.bio.itu.edu.t:1523   TIME_WAIT

tcp 0 0 atlas.cc.itu.edu.t:smtp 160.75.59.205:1252 TIME_WAIT

tcp 0 0 atlas.cc.itu.edu.tr:www gw-ehv01.pnl.phil:47459  TIME_WAIT

tcp 0 0 atlas.cc.itu.edu.t:pop3 cascade.geop.itu.e:1243   TIME_WAIT 

Eğer dinleme modundaki soketlerin gösterilmesi isteniyor ise netstat –a seçeneği ile çalıştırılmalıdır. Bu durumda tüm soketler listelenecektir.

[root@atlas kurs_ornek]# netstat -a

Active Internet connections (w/o servers)

Proto Recv-Q Send-Q Local Address Foreign Address State

.......

.......

tcp 0 0 *:www *:* LISTEN

tcp 0 0 *:https *:* LISTEN

tcp 0 0 *:smtp *:* LISTEN 

Netstat komutu çıktısının “Active Internet Connections” bölümünde bulunan sutünlar ve anlamları aşağıdaki gibidir :

• Proto : Soket tarafından kullanılan protokolü belirtir. Tcp veya udp değerlerini içerebilir.
• Recv-Q : Bu soketi kullanan programa gönderilen verinin büyüklüğünü byte olarak belirtir.
• Send-Q : Karşıdaki sistem tarafından alındığı onaylanmayan verinin büyüklüğünü byte olarak belirtir.
• Local Adress: Soketin yerel uçtaki IP adresi ve port numarasını belirtir. Eğer netstat programı –n seçeneği ile çalıştırılmamış ise IP adresi ve port numarası için çözümleme yapılır.
• Foreign Adress: Soketin uzak uçtaki IP adresi ve port numarasını belirtir. Eğer netstat programı –n seçeneği ile çalıştırılmamış ise IP adresi ve port numarası için çözümleme yapılır.
• State : Soketin durumunu belirtir. Soketler aşağıdaki durumlarda olabilirler :
  • ESTABLISHED : Soket bağlantı gerçekleştirmiş durumdadır.
  • CLOSED : Soket kullanılmamaktadır.
  • LISTEN : Soket gelebilecek bağlantılar için dinleme konumundadır.

Netstat programı –i seçeneği ile çalıştırıldığında sistemdeki arayüzler ile ilgili istatistikler vermektedir. Bu istetistikler arasında gönderilen paket sayısı (TX-OK) , gönderilen paketlerde oluşan hata sayısı(TX-ERR) , gönderilen paketlerden çöpe atılan sayısı (TX-DRp) , giden paketlerde oluşan üstüne yazma hatası sayısı (TX-OVR) ve aynı bilgilerin gelen paketler (RX) için olanı bulunmaktadır.

[root@atlas baykale]# netstat -i

Kernel Interface table

Iface MTU Met RX-OK RX-ERR RX-DRP RX-OVR TX-OK TX-ERR TX-DRP TX-OVR Flg

eth0 1500 0 67876270 0 0 0 119418625 0 0 5 BRU

lo 3924 0 1698494 0 0 0 1698494 0 0 0 LRU

 Ping Komutu

Ping komutu çoğunlukla karşıdaki makinenin ayakta olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır. Eğer ping isteğine cevap gelmiyor ise uzaktaki makine çalışmıyor olabilir. Aynı zamanda ping komutunun çıktısından iki makine arasındaki transferin ne kadar hızlı olabileceği hakkında tahmin yürütülebilir. Daha kısa sürede cevap veren bir makine ile yapılan haberleşme , daha uzun sürede cevap veren makine ile yapılan haberleşmeden coğu zaman daha hızlıdır. 

Ping komutu ile aşağıdaki seçenekler kullanılabilir: 

• -c sayı : Sayı ile belirtilen kadar ping paketi gönderdikten sonra programdan çıkılmasını sağlar. Bu seçenek kullanılmadığı takdirde ping programı kullanıcıdan kapatma isteği gelene kadar çalışacaktır. En basit kapatma isteği CTRL-C tuşları ile verilir.
• -i süre : Her bir ping paketinin gönderilmesi arasında geçmesi gereken sürenin ayarlanması için kullanılır. Belirtilen süre saniye cinsindendir. Bu seçenek kullanılmadığı takdirde her bir saniyede bir ping paketi gönderilir.

[root@seawolf /root]# ping 160.75.2.20

PING 160.75.2.20 (160.75.2.20) from 160.75.100.40 : 56(84) bytes of data.

Warning: time of day goes back, taking countermeasures.

64 bytes from 160.75.2.20: icmp_seq=0 ttl=254 time=801 usec

64 bytes from 160.75.2.20: icmp_seq=1 ttl=254 time=402 usec

64 bytes from 160.75.2.20: icmp_seq=2 ttl=254 time=365 usec

64 bytes from 160.75.2.20: icmp_seq=3 ttl=254 time=365 usec

--- 160.75.2.20 ping statistics ---

4 packets transmitted, 4 packets received, 0% packet loss

round-trip min/avg/max/mdev = 0.365/0.483/0.801/0.184 ms

 traceroute Komutu

traceroute komutu ile uzaktaki makineye giden yol hakkında bilgi alınır. Bu bilgilerden en temel olanı uzaktaki makineye giderken geçilen yönlendiricilerdir.

Komutun temel kullanım şekli aşağıdaki gibidir :  

traceroute [seçenekler] makine_ismi 

Traceroute komutu varsayılan olarak UDP paketleri ile çalışır. UDP paketlerinde TTL (TimeToLive) değerlerini ayarlayarak geçilen geçitlerin ortaya çıkmasını sağlar. Bir yönlendirici üzerinden geçen paketi yönlendireceği zaman TTL değerini bir azaltır. Bu değer sıfır olduğu zaman paketi gönderen makineye ICMP “time exceeded” paketi gönderilir. Traceroute bu özelliği kullanarak yol bilgisini çıkarmaktadır. İlk olarak TTL değeri 1 olan bir UDP paketi yaratılır. Bu paket ilk yönlendiriciğe geldiğinde yönlendirici kaynak makineye ICMP “time exceeded” paketi gönderir. Bu paket traceroute komutu tarafından işlenir. Daha sonra TTL değeri 2 olan bir paket gönderilir. Bu olay hedef makineye varana kadar devam eder.

Başlangıç TTL değeri istendiği takdirde –f seçeneği ile ayarlanabilmektedir.

[root@seawolf /root]# traceroute www.metu.edu.tr

traceroute to www.metu.edu.tr (144.122.199.13), 30 hops max, 38 byte packets

1 160.75.100.254 (160.75.100.254) 3.737 ms 0.863 ms 1.001 ms

2 cis7500 (160.75.3.1) 3.061 ms 1.569 ms 1.139 ms

3 ATM0-0-48-itu-ayazaga.ulus.ulak.net.tr (193.255.0.33) 4.062 ms 14.875 ms 9.401 ms

4 193.140.10.249 (193.140.10.249) 11.420 ms 9.836 ms 8.823 ms

5 odtu-ulus-E1.ulak.net.tr (193.140.0.6) 21.681 ms 67.849 ms 26.746 ms

6 2.asn9000.atm.metu.edu.tr (144.122.155.3) 23.340 ms 19.979 ms 23.190 ms

7 ani.cc.metu.edu.tr (144.122.199.13) 22.039 ms 25.180 ms 24.370 ms

[root@seawolf /root]# traceroute -f 3 www.metu.edu.tr

traceroute to www.metu.edu.tr (144.122.199.13), 30 hops max, 38 byte packets

3 ATM0-0-48-itu-ayazaga.ulus.ulak.net.tr (193.255.0.33) 229.305 ms 4.603 ms 256.893 ms

4 193.140.10.249 (193.140.10.249) 9.323 ms 21.810 ms 12.495 ms

5 odtu-ulus-E1.ulak.net.tr (193.140.0.6) 27.712 ms 19.829 ms 22.949 ms

6 2.asn9000.atm.metu.edu.tr (144.122.155.3) 39.968 ms 31.222 ms 29.063 ms
7  ani.cc.metu.edu.tr (144.122.199.13) 19.757 ms 19.717 ms 45.454 ms

Temel Ağ Programları

 Telnet

Telnet programı uzaktaki sunucu ile TELNET protokolü ile haberleşmeyi sağlayan bir programdır. Bu program sayesinde uzaktaki makinede kullanıcıya bir çalışma alanı açılır. Kullanıcının gerçekleştirdiği her işlem uzaktaki sunucuda gerçekleşir. 

Telnet komutunun en basit kullanım şekli aşağıdaki gibidir :  

telnet sunucu_ismi [port numarası]

Kullanıcı telnet programı ile uzaktaki bir sunucuya bağlandığı takdirde kendisinden kullanıcı ismi ve şifre isteyen bir ekranla karşılaşacaktır. Bu ekranda gerekli bilgileri girdikten sonra kullanıcı için sistemde tanımlı olan kabuk programı çalışmaya başlayacak ve kullanıcıdan komut bekleyecektir. 

[tufan@aontws4044 tufan]$ telnet atlas.itu.edu.tr

Trying 160.75.2.22...

Connected to atlas.cc.itu.edu.tr (160.75.2.22).

Escape character is '^]'.

login: tufan

Password:

Last login: Mon Aug 27 17:42:13 from dnw2kpro104

You have new mail.

[tufan@atlas tufan]$

 ftp programı

FTP protokolü uzaktaki sunucudan dosya transferi için kullanılan bir protokoldür. Bu protokol kullanılarak uzaktaki ftp sunucusu ile dosya transferi yapmayı sağlayan bir çok istemci bulunmaktadır. Bu istemcilerden en yaygın olanı ftp programıdır. Bir çok işletim sisteminde hemen hemen aynı komutlar ve aynı arayüze sahiptir.

ftp programının temel kullanım şekli aşağıdaki gibidir :  

ftp ftp_sunucusu 

# ftp ftp.itu.edu.tr

Connected to atlantis.cc.itu.edu.tr.

220 ProFTPD 1.2.1 Server (ITU FTP Server) [atlantis.cc.itu.edu.tr]

Name (ftp.itu.edu.tr:root): ftp

331 Anonymous login ok, send your complete email address as your password.

Password:

230 Anonymous access granted, restrictions apply.

Remote system type is UNIX.

Using binary mode to transfer files.

ftp>

Eğer kullanıcı ismi ve şifre girişi sırasında bir hata meydana gelirse, user komutu ile tekrar kullanıcı ismi ve şifre girilebilir.

Kullanıcı ismi ve şifre doğrulatıldıktan sonra ftp programı komut beklemek için bilgi istemi durumuna dönecektir. Bu durumda iken birçok komut kullanılabilir. Bu komutlardan en çok kullanılanları aşağıdaki gibidir:

• ls : Uzaktaki sunucuda bulunulan dizinin içeriğinin görülmesini sağlar.
• dir : ls ile aynı görevi görür. İki komutun çıktısı ftp sunucusuna göre değişebilir.
• cd : Uzaktaki sunucuda bulunulan dizini değiştirmek için kullanılır.
• get : Uzaktaki sunucudan bir dosya almak için kullanılır.
• mget : Uzaktaki sunucudan birden fazla dosya almak için kullanılır.
• put : Uzaktaki sunucuya bir dosya koymak için kullanılır.
• mput : Uzaktaki sunucuya birden fazla doys koymak için kullanılır.
• bye : Ftp bağlantısını kapatmak için kullanılır.
  
  
  ALINTIDIR
   KAYNAK:www.belgeler.org